Dünya Sinema Tarihi - Ders Notları
Sinemanın Doğuşu 1895-1910
Lumière Kardeşler (Auguste-Louis) (1862-1954 / 1864-1948)
La sortie de l'usine Lumière à Lyon (Lumière Fabrikasından Çıkan İşçiler - Workers Leaving the Lumière Factory) 1895 https://www.youtube.com/watch?v=AdePM1XPeEM
L'arroseur arrosé (Tables Turned on the Gardener) 1895 (İlk Komedi Filmi) https://www.youtube.com/watch?v=aIT1mVegNM4
L'arrivée d'un train à La Ciotat (Bir Trenin La Ciotat Garına Varışı - The Arrival of a Train at La Ciotat Station) 1896 https://www.youtube.com/watch?v=1FAj9fJQRZA
Le squelette joyeux (The Dancing Skeleton) 1898 https://www.youtube.com/watch?v=MifEuUx_Hhw
Georges Méliès (1861-1938)
Lumière’lerden farklı olarak filmlerine kurmaca öğeler katmış ve deneyler yaparak sinemayı geliştirmiştir. Beş yüzden fazla film çekmiştir.
La lune à un mètre (Bir Astronotun Rüyası - The Astronomer's Dream) 1898 https://www.youtube.com/watch?v=zi5--gL1Kp8
L'homme à la tête en caoutchouc (The Man with the Rubber Head) 1901 https://www.youtube.com/watch?v=lgpWtyT1nxM
Le voyage dans la lune (Ay'a Seyahat - A Trip to the Moon) 1902 (İlk Bilim-Kurgu Olarak Görülüyor) https://www.youtube.com/watch?v=xLVChRVfZ74
Le bourreau turc (The Terrible Turkish Executioner) 1904 https://www.youtube.com/watch?v=PWSgcUQRkag
À la conquête du pôle (Kuzey Kutbunun Keşfi - The Conquest of the Pole) 1912 https://www.youtube.com/watch?v=aqVQpiot_Lw
Edwin S. Porter (1870-1941)
The Great Train Robbery (Büyük Tren Soygunu) 1903 (İlk Meşhur Western Filmi) https://www.youtube.com/watch?v=y3jrB5ANUUY
Charles Tait (1868-1933)
The Story of the Kelly Gang 1906 (İlk Uzun Metraj Film)
J. Searle Dawley (1877-1949)
Frankenstein 1910 https://www.youtube.com/watch?v=67ENQibFW9w
Hollywood Sineması Yükselme Dönemi 1910-1920
"Rüya Fabrikasının" ABD'nin Kaliforniya eyaletinin, Los Angeles (Melekler) Şehrinin Hollywood bölgesinde kurulması. Sekiz film şirketinden dördü olan Universal Pictures (1912), Paramount Pictures, Columbia Pictures (1918) ve United Artists'in (1919) kurulması ve büyük setler içeren stüdyoların inşa edilmesi bu dönemde başlar. 1. Dünya Savaşı'nın (1914-1918) çıkması ile ABD'de oluşan ekonomik rahatlama sinemaya olan yatırımı büyük ölçüde artıracaktır.
D. W. Griffith (David Wark Griffith) (1875-1948)
Hollywood'da film çeken ilk yönetmendir. Devamlılık kurgusunda ustalaşarak, bir anlamda klasik anlatı sinemasının başlangıcını oluşturmuştur. Filmlerinden gelen başarıyla dönemin çok ilerisinde projelere girişmiştir.
The Birth of a Nation (Bir Ulusun Doğuşu) 1915 https://www.youtube.com/watch?v=nGQaAddwjxg
Intolerance (Hoşgörüsüzlük) 1916 https://www.youtube.com/watch?v=SyqDQnoXa70 / https://www.youtube.com/watch?v=cM5hVs2UB4s
Broken Blossoms (Kırık Tomurcuklar) 1919
Way Down East 1920
John S. Robertson (1878-1964)
Dr. Jekyll and Mr. Hyde 1920 https://www.youtube.com/watch?v=B8i0U3nUi8E
Erken Dönem Fransız Sineması 1910-1945
Louis Feuillade (1873-1925)
Les vampires (Vampirler - The Vampires) 1915 https://www.youtube.com/watch?v=Qf-s-jPsm4E
Abel Gance (1889-1981)
Jean Renoir (1894-1979)
La grande illusion (Harp Esirleri - The Grand Illusion) 1937
La règle du jeu (Kocası ve Aşığı - The Rules of the Game) 1939
Marcel Carné (1906-1996)
Le quai des brumes (Port of Shadows) 1938
Les enfants du paradis (Cennetin Çocukları - Children of Paradise) 1945
Dışavurumcu Alman Sineması 1920-1930
20’lerin Almanya’sında, 1. Dünya savaşı sonrası kaosu yansıtan karanlık hikayelerin anlatıldığı dönemdir. Savaşı kaybeden Almanya’nın sanatçıları üzerinde de zaten diğer sanatlardaki Dışavurumculuk sanatının etkisinin daha da yoğunlaştığı ve sanatçıların gün geçtikçe daha karamsar ve kaotik eserler vermeye başladığı görülmüştür. Filmlerde korkunç karakterler, çarpık figürler, eğik, yıkık mekanlar dikkat çekerken, kasvetli atmosfer ve ümitsizlik ortak özelliklerdendir.
Robert Wiene (1873-1938)
Das Cabinet des Dr. Caligari (Dr. Caligari'nin Muayenehanesi - The Cabinet of Dr. Caligari) 1920 https://www.youtube.com/watch?v=awklpIhUKvo
Orlacs Hände (The Hands of Orlac) 1924
Paul Wegener (1874-1948)
Der Golem, wie er in die Welt kam (The Golem: How He Came into the World) 1920
Fritz Lang (1890-1976)
Der müde Tod (Destiny) 1921 https://www.youtube.com/watch?v=yrTIukW0Sx4
Dr. Mabuse, der Spieler (Dr. Mabuse the Gambler) 1922
Metropolis 1927 https://www.youtube.com/watch?v=KZCvaJaTDpk
M - Eine Stadt sucht einen Mörder (Bir Şehir Katilini Arıyor - M) 1931 https://www.youtube.com/watch?v=nsVproWjN6c
F.W. Murnau (Friedrich Wilhelm Murnau) (1888-1931)
Nosferatu, eine Symphonie des Grauens (Nosferatu, Bir Dehşet Senfonisi - Nosferatu) 1922 https://www.youtube.com/watch?v=cc92iMgLtMg
Der letzte Mann (Son Adam - The Last Laugh) 1924
Faust: Eine deutsche Volkssage (Faust – A German Folktale) 1926 https://www.youtube.com/watch?v=dByxZNDgcLQ
Sunrise: A Song of Two Humans (Şafak) 1927 (ABD'ye geldikten sonra)
Paul Leni (1885-1929)
The Man Who Laughs (Gülen Adam) 1928
Erken Dönem İsveç Sineması 1920-1930
Victor Sjöström (1879-1960)
The Wind 1928 (ABD'ye geldikten sonra)
Erken Dönem Danimarka Sineması 1920-1930
Carl Theodor Dreyer (1889-1968)
The Passion of Joan of Arc (Jeanne d'Arc'ın Tutkusu - The Passion of Joan of Arc) 1928 https://www.youtube.com/watch?v=C4_KDf4xhU8
Ordet (The Word) 1955
Hollywood Sineması Stüdyo Dönemi 1920-1945
Sekiz film şirketinin diğerleri olan Warner Bros. Entertainment (1923), Metro-Goldwyn-Mayer (1924), RKO Pictures (1929) ve 20th Century Fox (1935) bu dönemde kurulur ve Hollywood ve ABD sineması, dünya sinemasını yatırılan büyük bütçeler ve büyük prodüksiyonlarla domine etmeye başlar. Bu şirketler bir yandan üretimin, dağıtımın ve beş tanesi (Stüdyo Dönemi Büyük Beşlisi: RKO, 20thCF, PP, WB ve MGM) sinema salonlarına da sahip oldukları için tüketimin tamamının %85'ini ellerinde tutarken bir yandan da Motion Picture Association'ı (MPA-Amerikan Sinema Filmleri Derneği'ni) kurar. Bu dernek ABD'de üretilen tüm filmlerin hangi kurallara göre üretileceğini (Hays Code-1934) ve hangi yaş grupları tarafından izlenebileceğini tayin eder.
Amerikan komedi filmleri tüm dünyaya hızlıca yayılacak bu yüzden de stüdyolar star algısı üzerinden özdeşleşme üzerine yatırım yapmaya başlayacak, Avrupa'daki yetenekli oyuncuları ve yönetmenleri ABD'ye transfer etmeye başlayacaktır. Dünyanın her yerinde Art Deco tarzında görkemli sinema salonları yapılacak, 1929 yılında ilk kez Akademi (Oscar) Ödülleri verilecektir.
1929 yılında Wall Street Borsa İflası ve 1939 yılına kadar sürecek Büyük Buhran'ın başlayışıyla ABD sinema sektörü komple etkilenecek ve daha düşük imkanlarla genellikle askiyon-western temalı B-Sınıf filmler ortaya çıkacaktır. 2. Dünya savaşının (1939-1945) çıkması ile ekonomi ABD'de yeniden düzelecek, sinema salonları dolacak ve sinema sektörü yeniden yatırım almaya başlayacaktır.
Charlie Chaplin (1889-1977)
"Şarlo" karakteriyle özdeşleşen Chaplin, sinemanın sessiz döneminin en önemli figürü ve sinema sanatının ilk "gerçek" enternasyonal yıldızıdır. Chaplin sessiz dönem filmlerini hem yönetmiş hem de filmlerinin başrollerinde oynamıştır. Sesli dönemlere geçilirken popülaritesini kaybeden Chaplin, Amerika’dan politik nedenlerle sürülmüştür.
The Kid (Yumurcak) 1921 https://www.youtube.com/watch?v=V_M3Jw3zoPY
The Gold Rush (Altına hücum) 1925 https://www.youtube.com/watch?v=u65lvwfTPtM / https://www.youtube.com/watch?v=4DLdMa98JdM
The Circus (Şarlo Sirkte) 1928 https://www.youtube.com/watch?v=_0a998z_G4g
City Lights (Şehir Işıkları) 1931 https://www.youtube.com/watch?v=hCPGFTp0vmo / https://www.youtube.com/watch?v=PzA0ZOTx7jY
Modern Times (Asri Zamanlar) 1936 (Büyük Buhran'ın etkileri görülmektedir) https://kultfilmler.com/modern-times-modern-zamanlar/
The Great Dictator (Büyük Diktatör) 1940 https://www.youtube.com/watch?v=-jj-PaqFrBc
Limelight (Sahne Işıkları) 1952
Buster Keaton (1895-1966)
One Week (Bir Hafta) 1920 https://www.youtube.com/watch?v=hHo1cvbDIpA
The Scarecrow 1920
Sherlock Jr. 1924 https://www.youtube.com/watch?v=VSx6o8YLJJk
The General 1926 https://www.youtube.com/watch?v=LaApqL4QjH8
Fred C. Newmeyer / Sam Taylor (1888-1967) / (1895-1958)
Safety Last! 1923 https://www.youtube.com/watch?v=QEcTjhUN_7U
The Freshman 1925
Erich von Stroheim (1885-1957)
Greed (Hırs) 1924
Raoul Walsh (1887-1980)
The Thief of Bagdad 1924
The Roaring Twenties (Yirmili Yılların Kargaşası) 1939
White Heat (Cehennem Alevi)1949
Alan Crosland (1894-1936)
Don Juan 1926 (İlk Uzun Metraj Müzikli ve Ses Efektli Film)
The Jazz Singer 1927 (İlk Uzun Metraj Seslendirmeli Film, ilk müzikallerin ortaya çıkmasını da sağlayacak, yeni starların ortaya çıkmasına ve sessiz sinema üzerine kurulu kariyerleri olan büyük oyuncuların bazılarının ise kariyerlerinin inişe geçmesine sebep olacaktır) https://www.youtube.com/watch?v=8SzltpkGz0M
King Vidor (1894-1982)
The Big Parade (Büyük Resmigeçit) 1925
The Crowd (Halkın Sesi) 1928
Lewis Milestone (1895-1980)
All Quiet on the Western Front (Garp Cephesinde Yeni Bir Şey Yok) 1930
James Whale (1889-1957)
Frankenstein 1931
Bride of Frankenstein (Frankenstayn'ın nişanlısı) 1935
Tod Browning (1880-1962)
Dracula 1931
Freaks 1932
Mervyn LeRoy (1900-1987)
I Am a Fugitive from a Chain Gang 1932
Merian C. Cooper / Ernest B. Schoedsack (1893-1973) / (1893-1979)
King Kong 1933 https://www.youtube.com/watch?v=yvD3X3RcK3Y
W. S. Van Dyke (Woodbridge Strong Van Dyke II) (1889-1943)
The Thin Man (Bulunamayan Adam)1934
Frank Capra (1897-1991)
It Happened One Night (İki Gönül Bir Olunca) 1934
Mr. Smith Goes to Washington (Mr. Smith Washington'a Gidiyor) 1939
It's a Wonderful Life (Şahane Hayat) 1946 https://www.youtube.com/watch?v=uAERYfeiYBc
Gregory La Cava (1892-1952)
My Man Godfrey (Lüks Hayat) 1936
Michael Curtiz (1886-1962)
The Adventures of Robin Hood (Vatan Kurtaran Aslan) 1938 (ABD'ye geldikten sonra)
Casablanca 1942 (Dünyanın en çok atıf alan senaryo hocası Robert McKee’ye göre yazılmış en iyi senaryoya sahip film olan Casablanca, sinema tarihinin de en önemli filmlerindendir. ABD'yi savaşa davet etmektedir.) https://kultfilmler.com/casablanca-kazablanka-izle/
Mildred Pierce (Ömre Bedel Kadın) 1945
Victor Fleming (1889-1949)
Gone with the Wind (Rüzgar gibi Geçti) 1939 https://www.youtube.com/watch?v=0dTsfsr6-X8
The Wizard of Oz (Billur Köşk) 1939 (Renkli filmin yaygınlaşmasını sağlayan en önemli technicolor film) https://www.youtube.com/watch?v=H_3T4DGw10U
John Ford (1894-1973)
Stagecoach (Cehennem Dönüşü) 1939
The Grapes of Wrath (Gazap Üzümleri) 1940
The Searchers (Çöl Aslanı) 1956
The Man Who Shot Liberty Valance (Kahramanın Sonu) 1962
Ernst Lubitsch (1892-1947)
The Shop Around the Corner (Aşk İlânlari) 1940
To Be or Not to Be (Büyük Macera) 1942
George Cukor (1899-1983)
The Philadelphia Story (Philadelphia Hikâyesi) 1940
Gaslight (Işıklar sönerken) 1944
My Fair Lady (Benim Tatlı Meleğim) 1964
John Huston (1906-1987)
The Maltese Falcon (Malta Şahini) 1941 (İlk Meşhur Kara-Film)
The Treasure of the Sierra Madre (Altın Hazineleri) 1948
Orson Welles (1915-1982)
Citizen Kane (Yurttaş Kane) 1941 (Sinema tarihinin en önemli filmlerinden biri olarak görülen film, Orson Welles’in ilk fiilmidir) https://www.youtube.com/watch?v=2HY35DNYt8g
Touch of Evil (Bitmeyen Balayı) 1958
Sovyet Montaj Sineması 1925-1945
Sovyetler birliğinin propaganda amaçlı kullanmak istediği sinema sanatına yatırım yaptığı dönemdir. Yönetmenlere sunulan sınırsız kaynak sayesinde deneysel bir atmosfer oluşmuş, yönetmenler filmleri tekrar tekrar kesmiş, biçmiş ve yeni bir üslup oluşması için mücadele etmiştir. Özellikle okuma yazması olmayan kitlelere yeni yapılmış olan devrimin makul olduğunu kabul ettirebilmek için SSCB’nin dört bir yanına giden agit trenleri ile üretilen filmler götürülmüş, Kuleşov deneyi gibi insan zihninin peşi-sıra gelen görselliği algılama şekli üzerinde yapılan deneylerle de geniş kitlelere hitap edecek bir sinemasal anlatı icat edilmiştir.
Sergei M. Eisenstein (1898-1948)
Stachka (Grev - Strike) 1925
Bronenosets Potyomkin (Potemkin Zırhlısı - Battleship Potemkin) 1925 https://www.youtube.com/watch?v=KIndg5cFWuA
Oktyabr (Ekim - October) 1927 https://www.youtube.com/watch?v=ziKj0c7k1G4
Ivan Groznyy (Korkunç Ivan - Ivan the Terrible, Part I) 1944
Vsevolod Pudovkin (1893-1953)
Mat (Mother) 1926
Lev Kuleshov (1899-1970)
Po zakonu (By the Law) 1926
Sürrealist Sinema 1930-1975
Luis Bunuel (1900-1983)
Un Chien Andalou (Bir Endülüs Köpeği - An Andalusian Dog) 1929 https://www.youtube.com/watch?v=mjXGkYI8KBg
The Exterminating Angel (Yok Edici Melek - The Exterminating Angel) 1962
Le charme discret de la bourgeoisie (Burjuvazinin Gizli Çekiciliği - The Discreet Charm of the Bourgeoisie) 1972
İtalyan Yeni Gerçekçiliği 1945-1955
2. Dünya Savaşı öncesinde İtalya'nın Faşist lideri Mussolini tarafından desteklenen Cinecitta stüdyosunun hayattan uzak propaganda filmleri olan "Beyaz Telefon" filmlerine bir reaksiyon olarak, sıradan insanların günlük yaşamlarını anlatan ve setlerden çıkıp gerçek mekanlarda çekim yaparken doğal ışık ve serbest kamera hareketleri kullanan sinema akımıdır. Filmler gelir adaletsizliği, kadın sorunu, adalet mekanizmalarındaki işlevsizlik, idari mekanizmalardaki keyfiyet, liyakatsizlik ve çürüme gibi toplumsal konularda içeriğe ve toplumun sosyo-ekonomik olarak alt sınıflarında yer alan karakterlere sahiptir. 1946 yılında ilk ödüllerini veren ve arthouse sinemanın dünyadaki en büyük temsilcisi olacak Fransız Cannes Film Festivali'nin akıma verdiği ödüller enternasyonal etkisinin artmasına sebep olacaktır. İlerleyen yıllarda Fellini ve Antonioni gibi çok önemli isimler sayesinde gerçeküstüne, rüyalara ve mecazi anlatıma öykünen bir yapıya dönüşecektir.
Roberto Rossellini (1906-1977)
Roma città aperta (Roma, Açık Şehir - Rome, Open City) 1945 https://www.youtube.com/watch?v=c1P1JRSJT6Q
Germania anno zero (Almanya, Sıfır Yılı - Germany, Year Zero) 1948
Vittoria de Sica (1901-1974)
Ladri di biciclette (Bisiklet Hırsızları - Bicycle Thieves) 1948 https://www.youtube.com/watch?v=TVw2ctnL22M
Umberto D. 1952
La ciociara (Kızım ve Ben - Two Women) 1960
Luchino Visconti (1906-1976)
La terra trema (Yer Sarsılıyor) 1948
Rocco e i suoi fratelli (Düşman Kardeşler - Rocco and His Brothers) 1960
Il gattopardo (Leopar - The Leopard) 1963
Bollywood Altın Çağı 1945-1960
Raj Kapoor (1924-1988)
Hint sinemasının Charlie Chaplin’i olarak da bilinen Kapoor, dünya çapında üne kavuşmuştur.
Awaara (Avare) 1951 https://www.youtube.com/watch?v=VY1pWTek2sY
Bimal Roy (1909-1966)
Do Bigha Zamin (Two bighas of land) 1953
Guru Dutt (1925-1964)
Pyaasa (Thirsty) 1957
Mehboob Khan (1907-1964)
Mother India 1957
Stüdyo Sonrası Hollywood Sineması 1945-1965
Hollywood içinde Screen Writers Guild (Yazarlar Odası-1933) Screen Actors Guild (Aktörler Odası-1933) ve Directors Guild of America (Amerika Yönetmenler Birliği-1936) gibi meslek birliklerinin kurulması ile stüdyoların sinema üzerindeki doğrudan etkisi azalmış ve üretim geçmişe kıyasla özellikle kimi önemli sanatçılar için daha bağımsız bir süreç içermeye başlamıştır. Kimi öncü önemli figürler stüdyo için çalışmayı bırakarak freelance kontrat usulü çalışmaya başlamış ve stüdyo hegemonyası zayıflamıştır.
İkinci Dünya Savaşı sonrasında Büyük stüdyoların sinema salonları üzerindeki hakimiyetinin yeni rekabet yasaları ile parçalanması ve İngiltere, Fransa gibi ülkelerin Amerikan filmlerine kota ya da vergi uygulaması sonucunda Stüdyo tekelindeki Hollywood sinemasında bölünmeler gerçekleşmiştir.
Soğuk Savaş dönemine girilmesi ile birlikte ABD içindeki Anti-Komünizm "cadı avı" bağlamında 300'den fazla oyuncu, yönetmen ve set emekçisinin görevlerine son verilirken pek çok önemli ismin de itirafçı olarak kariyerlerini kurtardığı bilinmektedir.
1950'li yıllarla birlikte Batı bloğu ülkelerindeki insanların evlerine televizyonun girmeye başlaması ile sinema gişede kan kaybetmeye başlar. Stüdyolar filmlerinde televizyona savaş açar ve filmlerde tv setleri gösterilmez. 3d gözlüklerle izlenen ilk 3d filmler, üç kamera ile kaydedilip üç projeksiyon ile gösterilen oval perdeli "cinerama" ve sinemadaki görüntü formatının genişletilmesi ile ilgili "cinemascope" gibi tekniklerle ya da tv de izin verilmeyen yetişkinlere yönelik içeriklerle salonlara izleyici çekmeye çalışılır. Otomobillerle birlikte film izleme imkanı sunan "drive-in" ler özellikle ABD'de çok popüler olur.
Alfred Hitchcock (1899-1980)
Klasik anlatının üstadı İngiliz yönetmen Hitchcock, sinemada gerilimin nasıl üretileceği ve izleyicinin dikkatinin çekilmesi üzerine ustalaşmıştır.
Rebecca (Rebeka) 1940 (ABD'ye geldikten sonra)
Notorious (Aşktan da Üstün) 1946 https://www.youtube.com/watch?v=JueGAaj5pu8
Rope (Ölüm Kararı) 1948
Strangers on a Train (Trendeki Yabancı) 1951
Dial M for Murder (Cinayet Var) 1954
Vertigo (Ölüm Korkusu) 1958 https://www.youtube.com/watch?v=O888bu0QrMg (Hitchcock’un bu filmde temayla bağlantılı olarak kullandığı kamera ve ışık oyunları kendisinden sonra gelen yönetmenlere ilham kaynağı olmuştur)
Gizli Teşkilat (North by Northwest) 1959 https://www.youtube.com/watch?v=sIY7BQkbIT8
Psycho (Sapık) 1960 (Bu filmle birlikte filmlere başladıktan sonra girme kuralları değişmiştir)
The Birds (Kuşlar) 1963 https://www.youtube.com/watch?v=ydLJtKlVVZw https://www.hdfilmcehennemi.us/the-birds/
Billy Wilder (1906-2002)
Double Indemnity (Çifte Tazminat) 1944
Sunset Blvd. (Sunset Bulvarı) 1950
Witness for the Prosecution (Beklenmeyen Şahit) 1957
William Wyler (1902-1981)
The Best Years of Our Lives (Hayatımızın En Güzel Yılları) 1946
Roman Holiday (Roma Tatili) 1953
Ben-Hur 1959 https://www.youtube.com/watch?v=NR1ZHKw09n8
Nicholas Ray (1911-1979)
Rebel Without a Cause (Asi Gençlik) 1955
Joseph L. Mankiewicz (1909-1993)
All About Eve (Perde Açılıyor) 1950
Sleuth (Kanlı Şaka) 1972
Elia Kazan (1909-2003)
Marlon Brando ile sık sık çalışmış İstanbul doğumlu yönetmen, döneminin en başarılı yönetmenlerinden biri olarak görülür.
Marlon Brando, metot oyunculuğunu popüler sinema ile tanıştıran aktördür. Bu oyunculuk türü Konstantin Stanislavsky’nin oyunculuk üzerine oluşturduğu teorilere dayanır ve bu metoda göre oyuncu temel olarak, oynayacağı karaktere bürünebilmek için, bir süre boyunca o karakterin gerçekte yaşadığı hayatı yaşamak durumundadır. Bu «sistem»’i ustaca sinemaya taşıdığı için çok genç yaşta takdir görmüş ve sinema oyunculuğunu tüm dünyada değişime uğratmıştır. Gelmiş geçmiş en büyük sinema oyuncusu olduğu düşünülür.
A Streetcar Named Desire (İhtiras Tramvayı) 1951 https://www.youtube.com/watch?v=V6TrgQxf3lk
Viva Zapata! 1952
On the Waterfront (Rıhtımlar Üzerinde) 1954 https://www.youtube.com/watch?v=0p0kBsm8HAE
East of Eden (Cennet Yolu) 1955
Stanley Donen / Gene Kelly (1924-2019) / (1912-1996)
Singin' in the Rain (Yağmur Altında) 1952 https://www.youtube.com/watch?v=4hQLnPKOBw8
Fred Zinnemann (1907-1997)
High Noon (Kahraman Şerif) 1952 (Modernizmin sinemadaki son yansımalarındandır)
A Man for All Seasons (Her Devrin Adamı) 1966
Sidney Lumet (1924-2011)
12 Angry Men (12 Öfkeli Adam) 1957 (Adalet kavramının sorgulandığı bu başyapıt, hukuk fakültelerinde de ders olarak izletilmektedir) https://www.youtube.com/watch?v=aEUH5uUxuLU
Network (Şebeke) 1976
Otto Preminger (1905-1986)
Anatomy of a Murder (Bir Cinayetin Tahlili) 1959
Stanley Kramer (1903-2001)
Judgment at Nuremberg (Nürenberg Duruşması) 1961 (Savaşı kaybeden Nazi Almanya’sının yargılanışı üzerine, yine adalet kavramını sorgulayan bir şaheserdir)
Robert Rossen (1908-1966)
The Hustler (Bilardocu) 1961
Robert Wise (1914-2005)
West Side Story (Batı Yakasının Hikayesi) 1961
The Sound of Music (Neşeli Günler) 1965 https://www.youtube.com/watch?v=6f0T6UV-HiI
Robert Mulligan (1925-2008)
To Kill a Mockingbird (Bülbülü Öldürmek) 1962 (Harper Lee’nin unutulmaz eserinin sinemaya uyarlanışı da roman uyarlamalarına en iyi örneklerdendir)
Japon Sineması Altın Çağı 1950-1970
Yasujirô Ozu (1903-1963)
Ozu, geleneksel Japon kültürünü ve yaşantısını hem konu eden, ve bir üslup oluşturan «pillow shot» ın yönetmeni, döneminin en etkililerindendir.
Bakushû (Erken Gelen Yaz - Early Summer) 1951
Tôkyô monogatari (Tokyo Hikâyesi - Tokyo Story) 1953
Akira Kurosawa (1910-1998)
Kurasawa, filmin her alanına hükmetmesiyle bilinen, sinema tarihinin en etkili yönetmenlerinden biridir.
Ikiru (Yaşamak) 1952 https://www.youtube.com/watch?v=umLtGRl_WE4
Shichinin no samurai (Yedi Samuray-Kanlı Pirinç - Seven Samurai) 1954 https://www.youtube.com/watch?v=5dZioLIejeo
Kumonosu-jô (Throne of Blood) 1957
Yôjinbô (Yojimbo - Yojimbo the Bodyguard) 1961
Tengoku to jigoku (Yüksek ve Alçak - High and Low) 1963
Akahige (Red Beard) 1965
Dersu Uzala (Dersu Uzala The Hunter) 1975
Kagemusha (Kagemusha the Shadow Warrior) 1980
Ran (Revolt) 1985 https://www.youtube.com/watch?v=e6NMNJcudlI
Kenji Mizoguchi (1898-1956)
Tek çekim uzun planları ve mizansenleri ile meşhur bir diğer etkili Japon yönetmendir.
Ugetsu monogatari (Yağmurdan Sonraki Soluk Ayın Hikâyeleri - Ugetsu) 1953 https://www.youtube.com/watch?v=cgBHeJfnJ5s
Sanshô dayû (Efendi Sanso - Sansho the Bailiff) 1954
Masaki Kobayashi (1916-1996)
Seppuku (Hara-Kiri) 1962
Kaidan (Kwaidan) 1964
Hiroshi Teshigahara (1927-2001)
Suna no onna (Kumların Kadını - Woman in the Dunes) 1964
Tanin no kao (Bir Başkasının Yüzü - The Face of Another) 1966
Savaş Sonrası Fransız Sineması 1950-1970
Robert Bresson (1901-1999)
Journal d'un curé de campagne (Bir Taşra Papazının Güncesi - Diary of a Country Priest) 1951
Un condamné à mort s'est échappé ou Le vent souffle où il veut (Bir İdam Mahkûmu Kaçtı - A Man Escaped) 1956 https://www.youtube.com/watch?v=vIux68hUlgY
Au hasard Balthazar (Rastgele Balthazar) 1966
Mouchette (Muset) 1967
Henri-Georges Clouzot (1907-1977)
Le salaire de la peur (Dehşet Yolcuları - The Wages of Fear) 1953
Les diaboliques (Şeytan Ruhlu İnsanlar - Diabolique) 1955
Jean-Pierre Melville (1917-1973)
L'armée des ombres (Gölgeler Ordusu - Army of Shadows) 1969
Le cercle rouge (Ateş Çemberi) 1970
Savaş Sonrası Birleşik Krallık Sineması 1950-1970
David Lean (1908-1991)
The Bridge on the River Kwai (Kwai Köprüsü) 1957
Lawrence of Arabia (Arabistanlı Lawrence) 1962
Guy Hamilton (1922-2016)
Goldfinger (Altınparmak) 1964 https://www.youtube.com/watch?v=MA65V-oLKa8
Modern Yunan Sineması 1950-1970
Michael Cacoyannis (1922-2011)
Costa-Gavras (1933-)
Z (Ölümsüz)1969
Savaş Sonrası İsveç Sineması 1950-1985
Ingmar Bergman (1918-2007)
Iskandinav sinemasının en büyük ismi Bergman, filmlerinde hayatın anlamını sorgulamış ve insan psikolojisiyle ilgilenmiştir.
Det sjunde inseglet (Yedinci Mühür - The Seventh Seal) 1957 https://www.youtube.com/watch?v=pesf8tA51-0
Smultronstället (Yaban Çilekleri - Wild Strawberries) 1957
Jungfrukällan (Genç Kız Pınarı - The Virgin Spring) 1960
Såsom i en spegel (Aynanın İçinden - Through a Glass Darkly) 1961
Nattvardsgästerna (Kış Işığı - Winter Light) 1963
Persona 1966 https://www.youtube.com/watch?v=2_Kq-W1sOk4
Viskningar och rop (Çığlıklar ve Fısıltılar - Cries and Whispers) 1972
Höstsonaten (Güz Sonatı - Autumn Sonata) 1978
Paralel Hindistan Sineması 1950-1985
Satyajit Ray (1921-1992)
Pather Panchali (Pather Panchali: Song of the Little Road) 1955 https://www.youtube.com/watch?v=mgv68E_o6VM
Yeni Sovyet Sineması 1955-1965
Mikhail Kalatozov (1903-1973)
Letyat zhuravli (Leylekler Uçarken - The Cranes Are Flying) 1957
Soy Cuba (I Am Cuba) 1964
Grigoriy Chukhray (1921-2001)
Ballada o soldate (Askerin Türküsü - Ballad of a Soldier) 1959
Fransız Yeni Dalga Sineması 1960-1970
Fransa’da eleştirmen Andre Bazin’in önderliğinde «Cahiers du Cinema» adında bir sinema dergisi çıkar. Derginin yazarları klasik sinema tekniklerini reddederler ve filmler çekip, bu başkaldırı sinemasını başlatırlar. Çoğu zaman yazılı bir senaryoya tabi olmadan, anın hissiyatlarına göre ve doğaçlamalarla ilerleyen filmler çekerler. Devamlılık kurgusu yerine sıçramaları, uzun çekim tek planları, sabit kamera hareketlerinden el kamerasına birçok üslup değişikliği getirirler. Yönetmenler etrafında konuşlanan sabit küçük ekiplerin sayesinde küçük ve bağımsız imkanlarla, 60'lı yıllarla birlikte dünyada oluşan değişim rüzgarlarının ruhunu yakalayan özgür filmler yaparlar.
Yeni Dalga büyüyecek, okyanusu geçecek ve dünyanın her yerinde ve ABD'de bağımsız bir sinema anlayışının önünü açacaktır.
François Truffaut (1932-1984)
Les quatre cents coups (400 Darbe - The 400 Blows) 1959 https://www.youtube.com/watch?v=v53PRV8eVME / https://www.youtube.com/watch?v=PJacQPgQdAQ
Jules et Jim (Unutulmayan Sevgili - Jules and Jim) 1962
La nuit américaine (Güneşte Gece - Day for Night) 1973
Alain Resnais (1922-2014)
L'année dernière à Marienbad (Geçen yıl Marienbad - Last Year in Marienbad) 1961
Jean Luc Godard (1930-2022)
À bout de souffle (Serseri Aşıklar - Breathless) 1960 https://kultfilmler.com/breathless-serseri-asiklar-izle/
Vivre sa vie: Film en douze tableaux (Hayatını Yaşamak) 1962
Le mépris (Nefret - Contempt) 1963 https://www.youtube.com/watch?v=rF0Ju0ONwGU / https://www.youtube.com/watch?v=V07kXm7r0kA
Agnès Varda (1928-2019)
Cléo de 5 à 7 (5'ten 7'ye Cleo - Cleo from 5 to 7) 1962
Claude Lelouch (1937-)
Un homme et une femme (Bir Adam ve Bir Kadın - A Man and a Woman) 1966 (Fransız Yeni Dalga sinemasının zirve örneklerinden olan film, hayata ve aşka dair önemli aforizmalar içerir.)
Spagetti Western 1960-1970
60’lı yılların sonunda İtalyan yönetmenler tarafından kendilerine has bir üslupla çekilen Amerikan kovboy filmleridir. Ennio Morricone dönemin müzikal altyapısını oluşturmuştur.
Sergio Leone (1929-1989)
Per un pugno di dollari (Bir Avuç Dolar - A Fistful of Dollars) 1964 (Kurosawa'nın Yojimbo filminden çalıntıdır)
Il buono, il brutto, il cattivo (İyi, Kötü ve Çirkin - The Good, the Bad and the Ugly) 1966 https://www.youtube.com/watch?v=Q-mXj9RtKjg
C'era una volta il West (Batıda Kan Var - Once Upon a Time in the West) 1968 https://www.youtube.com/watch?v=gztBFzKbnwM
Once Upon a Time in America (Bir Zamanlar Amerika) 1984
Yeni İtalyan Sineması 1960-1980
Fransız Yeni Dalga Sineması, kariyerine İtalyan Yeni Gerçekçi olarak başlayan pek çok genç yönetmeni etkileyecek ve onların sinemasında da büyük değişimler ortaya çıkmasını sağlayacaktır.
Federico Fellini (1920-1993)
İtalyan Yeni Gerçekçiliği ile başlayan yönetmen sonrasında rüyalardan ilham alan kendisine has gerçeküstü ve fantastik bir sinema anlayışı benimsemiştir.
La strada (Sonsuz Sokaklar - The Road) 1954 (İtalyan Yeni Gerçekçiliği)
Le notti di Cabiria (Cabiria'nın Geceleri - Nights of Cabiria) 1957
La dolce vita (Tatlı Hayat) 1960 https://www.youtube.com/watch?v=1BeWEPXWDX4
8½ (Sekiz Buçuk) 1963 (Felliniesque Sinema) https://www.youtube.com/watch?v=RmIC9pQ80Fk, https://www.youtube.com/watch?v=6TsElhgMeXE
Amarcord 1971
Michelangelo Antonioni (1912-2017)
L'avventura (Serüven) 1960
Blow-Up (Cinayeti gördüm) 1966 https://www.youtube.com/watch?v=Q62gRiUrylw
Professione: Reporter (Yolcu - The Passenger) 1975
Pier Paolo Pasolini (1922-1975)
Il vangelo secondo Matteo (The Gospel According to St. Matthew) 1964
Gillo Pontecorvo (1919-2006)
La battaglia di Algeri (Cezayir Savaşı - Battle of Algiers) 1966 https://www.youtube.com/watch?v=Wd5Pz8KJeU4
Queimada (İsyan - Burn) 1969
Bernardo Bertolucci (1941-2018)
Il conformista (Konformist - The Conformist) 1970
Ultimo tango a Parigi (Paris'te Son Tango - Last Tango in Paris) 1972
The Last Emperor (Son İmparator) 1987
The Sheltering Sky (Çölde Çay) 1990
Birinci İran Yeni Dalgası 1965-1980
Daryuş Mehrcui (1939-)
Gaav (İnek - The Cow) 1969 https://www.youtube.com/watch?v=HXh7yydE2q4
Hamoun (Hamoon) 1990
Sohrab Shahid Saless (1944-1998)
Tabiate bijan (Still Life) 1974
Yeni Birleşik Krallık Sineması 1965-1990
Ken Loach (1936-)
The Wind that Shakes the Barley (Özgürlük Rüzgarı) 2006
I, Daniel Blake (Ben, Daniel Blake) 2016
Terry Gilliam (1940-)
Monty Python and the Holy Grail (Monty Python ve Kutsal Kâse) 1975 https://www.youtube.com/watch?v=aHfJpe4LHF8
Brazil (Brezilya) 1985
The Fisher King (Balıkçı Kral) 1991
Twelve Monkeys (12 Maymun) 1995
Alan Parker (1944-2020)
Pink Floyd: The Wall (Duvar) 1982
Richard Attenborough (1923-2014)
Gandhi 1982
Yeni Alman Sineması 1965-1990
Werner Herzog (1942-)
Aguirre, der Zorn Gottes (Aguierre, the Wrath of God) 1972
Nosferatu: Phantom der Nacht (Vampir Nosferatu - Nosferatu the Vampyre) 1979
Fitzcarraldo 1982 https://www.youtube.com/watch?v=xWeb7i8IjYs
Rainer Werner Fassbinder (1945-1982)
Angst essen Seele auf (Ali: Korku Ruhu Kemirir - Ali: Fear Eats the Soul) 1974 https://www.youtube.com/watch?v=3s47kv3mhIA
Die Ehe der Maria Braun (Bir Evliliğin Öyküsü - Maria Braun'un Evliliği) 1979
Wolfgang Petersen (1941-2022)
Das Boot (Mukaddes Vazife) 1981
Wim Wenders (1945-)
Paris, Texas 1984
Der Himmel über Berlin (Berlin Üzerindeki Gökyüzü - Wings of Desire) 1987 https://www.youtube.com/watch?v=7_UXlce-A0o
Geç Dönem Sovyet Sineması 1965-1990
Andrei Tarkovsky (1932-1986)
Eisenstein ile birlikte Sovyet sinemasının en önemli isimlerinden olan Tarkovsky, mistik sinemanın dünyadaki en önemli ismidir. Filmlerinin çoğu Sovyet sansürüne takılan ve sürgünde yaşayan Tarkovsky, derin anlamlar, uzun planlar ve sinematografinin ağır ve özenli kullanımıyla öne çıkar.
Strasti po Andreyu (Andrei Roublev) 1966
Solaris 1972 https://www.youtube.com/watch?v=DQ_FBfQ7zz4
Zerkalo (Ayna - The Mirror) 1975 https://kultfilmler.com/the-mirror-ayna-izle/
Stalker (İz Sürücü) 1979 https://www.youtube.com/watch?v=YuOnfQd-aTw
Larisa Shepitko (1938-1979)
Voskhozhdenie (Tırmanış - The Ascent) 1977
Elem Klimov (1933-2003)
Idi i smotri (Gel ve Gör - Come and See)1985
Yeni Hollywood Sineması 1965-1980
60'lı yıllara gelindiğinde Yazar ve Aktör meslek birlikleri maaşlarda iyileştirme ve televizyon gösterimlerinden telif ortaklığı talep ederler. Kazanırlar ve stüdyolar mali olarak yine zora girer. Diğer sektörlerdeki endüstri devleri film şirketlerine ortak olmaya ya da onları komple satın almaya başlar.
Dünyadaki değişim rüzgarları ana sinema izleyicisi olan gençliği etkilemiş ve geleneksel içerik yerine yeniliğe farklılığa yönelik talepler ortaya çıkmıştır. Filmlerde daha fazla şiddet ve cinsellik yer bulmaya başlarken kimi filmlerde orkestral bir film müziği yerine popüler şarkılar kullanılmaya başlanmıştır.
1968 yılında Amerikan Sinema Filmleri Derneği (MPAA-MPA) filmleri hangi yaş gruplarının izleyebileceğini tayin eden bir mekanizma üretir ve bu sistem revizeler geçirerek günümüze kadar ulaşmıştır:
G: General Audience: Genel İzleyici
PG: Parental Guidance Suggested: Ebeveyn Kontrolünde
PG13: Parental Strongly Cautioned: Ebeveyn Kontrolünde İzlenmesi Önerilir (13 Yaştan Küçüklere Uygun Değildir)
R: Restricted: Ebeveyn Kontrolü Olmadan İzlenmemelidir
NC17 / X: Adults Only: Yetişkinlere Özel
Bu dönemde ve hemen akabinde ortaya kırk yaşından küçük, sinema okullarından mezun, sinefillik derecesinde dünya sinemasını takip eden ve yeni fikirleri olan yönetmenler (movie brats/filmci veletler) kendini gösterecek ve Yeni Hollywood Sinemasının Blockbuster ve Bağımsız Amerikan Sineması olarak ayrışması ile sinemayı çok uzun yıllar domine edeceklerdir.
Dustin Hoffman'ın başarısından sonra Anglo-Saxon yapıdan farklı etno-kültürel kökenlerden gelen Al Pacino, Robert de Niro gibi isimlerin de "yıldız" olarak ön plana çıkmaya başladığı görülür.
Tek sahneli dev auditorium tipi sinema salonlarının yerini içerisinde pek çok irili ufaklı salon ve perde bulunan Multiplex sinema salonları almaya başlar. 1970 yılında ilk kez IMAX kullanılacak ve Sony video kaset kayıt cihazlarını tanıtacaktır.
Stanley Kubrick (1928-1999)
Kubrick, Hitchcock’tan sonra sinemanın gidişatını değiştirecek olan bir diğer usta yönetmendir. Filmlerinde şiddete ve insan psikolojisine farklı bir pencereden bakmıştır. Aslen bir fotoğrafçı olan Kubrick, sinemasal anlatım olan sinematografiyi en üst noktada kullanmıştır. Tek nokta perspektifini kullanışıyla meşhur olan yönetmen, oyuncuları ve prodüksiyon firmalarının sınırlarını zorlamakla da meşhurdur.
Paths of Glory (Zafer Yolları) 1957
Spartacus (Spartaküs) 1960
Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb (Garip Doktor) 1964
2001: A Space Odyssey (2001: Uzay Yolu Macerası) 1968 https://www.youtube.com/watch?v=oR_e9y-bka0
A Clockwork Orange (Otomatik Portakal) 1971 https://www.youtube.com/watch?v=T54uZPI4Z8A
Barry Lyndon 1975 https://www.youtube.com/watch?v=XjPSGuJskxM
The Shining (Cinnet) 1980 https://kultfilmler.com/the-shining-cinnet/
Full Metal Jacket 1987
Eyes Wide Shut (Gözleri Tamamen Kapalı) 1999 https://www.youtube.com/watch?v=B_G73gbuvoo
Mike Nichols (1931-2014)
Who's Afraid of Virginia Woolf? (Kim Korkar hain kurttan?) 1966
The Graduate (Aşk Mevsimi) 1967
Norman Jewison (1926-)
In the Heat of the Night (Gecenin Sıcağında) 1967
Roman Polanski (1933-)
Rosemary's Baby (Rosemary'nin Bebeği) 1968
Chinatown (Çin Mahallesi) 1974 (Kara filmin (film-noir) renkli dönemdeki en üstün örneğidir ve dedektif filmlerinin ilham kaynağıdır.) https://www.youtube.com/watch?v=T37QkBc4IGY
The Pianist (Piyanist) 2002
George Roy Hill (1921-2002)
Butch Cassidy and the Sundance Kid (Sonsuz Ölüm) 1969
The Sting (Belalılar) 1973
Hal Ashby (1929-1988)
Harold and Maude (Harold ve Maude) 1971
Being There (Merhaba Dünya) 1979
Francis Ford Coppola (1939-)
The Godfather (Baba) 1972 (Hikayesi ve karakterleri açısından yapılmış en etkileyici filmlerden biridir, suç dünyasına yön vermiştir.) https://www.youtube.com/watch?v=UaVTIH8mujA
The Godfather: Part II (Baba 2) 1974 https://www.youtube.com/watch?v=9O1Iy9od7-A
Apocalypse Now (Kıyamet) 1979 https://www.youtube.com/watch?v=9l-ViOOFH-s
Dracula 1992
William Friedkin (1935-)
The Exorcist (Şeytan) 1973
Franklin J. Schaffner (1920-1989)
Papillon (Kelebek) 1973
The Boys from Brazil (Vahşetin Çocukları) 1978
Martin Scorsese (1942-)
Klasik anlatının yaşayan en büyük ustalarından Scorsese, Kızgın Boğa, Sıkı Dostlar, Köstebek ve Para Avcısı gibi pek çok meşhur filmin yönetmenidir.
Alice Doesn't Live Here Anymore (Alice Artık Burada Oturmuyor) 1974
Taxi Driver (Taksi Şoförü) 1976 https://www.youtube.com/watch?v=mOVTPVN0kLQ
Raging Bull (Kızgın Boğa) 1980 https://www.youtube.com/watch?v=frm0Zy9Hkdw
Goodfellas (Sıkı Dostlar) 1990 https://www.youtube.com/watch?v=h3QpxNI-PtE
Casino 1995
Gangs of New York (New York Çeteleri) 2002 https://www.youtube.com/watch?v=UYsS_3zdwmA
The Aviator (Göklerin Hâkimi) 2004
The Departed (Köstebek) 2006
Shutter Island (Zindan Adası) 2010
Hugo 2011
Milos Forman (1938-2018)
One Flew Over the Cuckoo's Nest (Guguk Kuşu) 1975 (Akıl hastanesi üzerinden otorite ve devlet algısını sorgulayan film döneme damgasını vurmuştur.) https://www.youtube.com/watch?v=Tgim0dflg0o
Amadeus 1984 https://www.youtube.com/watch?v=r7kWQj9FCGY
Alan J. Pakula (1928-1998)
All the President's Men (Başkanın Bütün Adamları) 1976
John G. Avildsen (1935-2017)
Rocky 1976
Woody Allen (1935-)
Kendisine has mizah anlayışı ve sivri dilli kızgın komedyen tavrı ile Allen, post-modern komedinin sinemadaki ilk temsilcilerindendir.
Annie Hall 1977 https://www.youtube.com/watch?v=WM3aHZf8gK4
Manhattan 1979
Hannah ve Kızkardeşleri (Hannah and Her Sisters) 1986
Midnight in Paris (Paris'te Gece Yarısı) 2011
Michael Cimino (1939-2016)
The Deer Hunter (Avcı) 1978
Terrence Malick (1943-)
Days of Heaven (Cennet Günleri) 1978
The Tree of Life (Hayat Ağacı) 2011 https://www.youtube.com/watch?v=RrAz1YLh8nY
Alan Parker (1944-2020)
Midnight Express (Geceyarısı Ekspresi) 1978
Robert Benton (1932-)
Kramer vs. Kramer (Kramer Kramer'e Karşı) 1979
Arap Sineması 1975-1980
Mustafa Akkad (1930-2005)
The Message (Çağrı - İslamiyetin Doğuşu) 1976 https://www.youtube.com/watch?v=wKrAywTeuBA
Lion of the Desert (İslam'ın Kılıcı: Çöl Aslanı Ömer Muhtar) 1980
Blockbuster Amerikan Sineması 1975-
Büyük ticari başarılar elde edebilmek için safi endüstriyel kaygılarla üretilen ve uluslararası çapta üne kavuşan filmlerin dönemidir. Bu dönemde ortaya çıkan filmlerin dünya çapında yakaladığı astronomik karlar filmlerin pazarlama stratejilerine diğer her şeyden daha fazla önem verilmesine sebep olacaktır. Filmler için tatil günlerine ya da özel günlere denk gelecek belirli zaman çizelgeleri oluşturulacak ve yan ürünleri ile birlikte filmlerin sunumu da en az yapım kadar yatırım içerecektir. Martin Scorsese, Steven Spielberg, George Lucas ve Brian de Palma gibi isimlerden oluşan "filmci veletler" (movie brats) dünya çapında endüstriyel sinemanın ulaşılması güç standartlarını belirlemeye başlayacaktır.
Yetenek ajansları bünyesinde topladıkları aktör ve aktrisler üzerinden oluşturulan star algısı ile film yıldızlarının kaşelerinin yükselmesine sebep olur. Geçmişe kıyasla çok büyük bütçelerle çekilmeye başlayan filmlerde yaşanan başarısızlıklar büyük geçmişi olan film stüdyolarının kimilerinin de iflas etmesine sebep olacaktır.
Filmlerde ses kalitesini yükselten dolby stereo kullanımı bu dönemde başlar. Video kaset satışları gişe gelirlerine büyük ölçüde ortak olmaya başlar.
Steven Spielberg (1946-)
Jaws 1975
Close Encounters of the Third Kind (Üçüncü Türden Yakınlaşmalar) 1977
Raiders of the Lost Ark (Kutsal Hazine Avcıları) 1981 https://www.youtube.com/watch?v=XkkzKHCx154
E.T. the Extra-Terrestrial (E.T.) 1982
Jurassic Park 1993 https://www.youtube.com/watch?v=_jKEqDKpJLw
Schindler's List (Schindler'in Listesi) 1993 (İnsanlık tarihinin büyük dramlarından birini, sinemanın tüm anlatım gücünü kullanarak anlatan film, klasik anlatı sinemasının da en önemli örneklerinden biridir.) https://www.youtube.com/watch?v=mxphAlJID9U
Amistad 1997
Saving Private Ryan (Er Ryan'ı Kurtarmak) 1998 (Pek çok propaganda öğesi taşısa da, savaşın etkili bir şekilde yansıtılması bağlamında çekilmiş en önemli filmdir.) https://www.youtube.com/watch?v=hdBEyitJ7Qc
A.I. Artificial Intelligence (Yapay Zekâ) 2001
Minority Report (Azınlık Raporu) 2002
Catch Me If You Can (Sıkıysa Yakala) 2002
George Lucas (1944-)
Yüksek bütçeli ve yüksek gişe getirisi olan bilim kurgu filmlerinin kapısını açan yönetmen ve filmdir.
Star Wars: Episode IV - A New Hope (Yıldız Savaşları) 1977 (Akira Kurosawa'nın Gizli Kale filminden ciddi esinlenmeler içermektedir.) https://www.youtube.com/watch?v=XHk5kCIiGoM
Ridley Scott (1937-)
Alien (Yaratık) 1979 https://www.youtube.com/watch?v=h2Np1LflXz0
Blade Runner (Bıçak Sırtı) 1982 (Olağanüstü bir estetik algı ve varoluşu sorgulayıcı bir tavır ile bilim kurgu türünü ele alan, ve kendisinden sonraki filmlere ilham olan bir neo kara-filmdir) https://www.youtube.com/watch?v=eogpIG53Cis
Gladiator (Gladyatör) 2000 (Efsane savaş sahneleri ve Roma trajedilerine taş çıkaran senaryosuyla milenyumun en meşhur filmidir.) https://www.youtube.com/watch?v=uvbavW31adA
Kingdom of Heaven (Cennetin Krallığı) 2005
The Martian (Marslı) 2015
Brian de Palma (1940-)
Scarface (Yaralı Yüz) 1983 (80'lerin Amerika’sını, modası, müziği, renkleri ve hikayesiyle anlatan, acımasız bir suç filmidir.) https://www.youtube.com/watch?v=Ef1Vba2pctA
The Untouchables (Dokunulmazlar) 1987
Mission: Impossible (Görevimiz Tehlike) 1996
James Cameron (1954-)
The Terminator 1984 (Bağımsız)
Terminator 2: Judgment Day (Terminatör 2: Mahşer Günü) 1991 https://www.youtube.com/watch?v=6z9qws7M8q8
Titanic (Titanik) 1997 (James Cameron sinema tarihinin en çok izlenen iki filminin yönetmenidir ve bu film de 2009 yılına kadar dünyanın en çok izlenen filmi olmuştur.) https://www.youtube.com/watch?v=9KQm_7Lpt5E
Avatar 2009 (James Cameron’un 3D sinemayı evrenselleştirdiği, sinema tarihinin gelmiş geçmiş en çok izlenen filmidir.) https://www.youtube.com/watch?v=5PSNL1qE6VY
Robert Zemeckis (1951-)
Back to Future (Geleceğe Dönüş) 1985 https://www.youtube.com/watch?v=FWG3Dfss3Jc
Forrest Gump 1994 (Zeka geriliği olan bir gencin hikayesini anlatan film, önemli bir diğer klasik anlatı örneğidir.) https://www.youtube.com/watch?v=-yRaoudDsgY
Cast Away (Yeni Hayat) 2000
Tony Scott (1944-2012)
Top Gun 1986 https://www.youtube.com/watch?v=xa_z57UatDY
Man on Fire (Gazap Ateşi) 2004
Barry Levinson (1942-)
Peter Weir (1944-)
Dead Poets Society (Ölü Ozanlar Derneği) 1989 https://www.youtube.com/watch?v=yeoQHi-vpkY
The Truman Show (Truman Show) 1998 https://www.youtube.com/watch?v=TJvUTLVwoHM
Martin Brest (1951-)
Scent of a Woman (Kadın Kokusu) 1992
Michael Mann (1945-)
The Last of the Mohicans (Son Mohikan) 1992 https://www.youtube.com/watch?v=yaQeVnN6pUc
Heat (Büyük Hesaplaşma) 1995 https://www.youtube.com/watch?v=2GfZl4kuVNI
Clint Eastwood (1930-)
Unforgiven (Affedilmeyen) 1992
Million Dollar Baby (Milyonluk Bebek) 2004
Gran Torino 2008
Harold Ramis (1944-2014)
Groundhog Day (Bugün Aslında Dündü) 1993
Frank Darabont (1959-)
The Shawshank Redemption (Esaretin Bedeli) 1994 (Bir Stephen King eserinden uyarlanan film, hapishane hayatını Hollywood gerçekliği ile yansıtan bir dramdır.) https://www.youtube.com/watch?v=5iAsn8SOodg
The Green Mile (Yeşil Yol) 1999 https://www.youtube.com/watch?v=GcS1hW_uu5g
David Fincher (1962-)
Se7en (Yedi) 1995 (Yedi filmi, entelektüel içeriği olan ve araştırma içeren suç filmlerinin öncüsüdür ve sinema tarihinin en feci finallerinden birine sahiptir.) https://www.youtube.com/watch?v=SpKbZ_3zlb0
The Game (Oyun) 1997
Fight Club (Dövüş Kulübü) 1999 (Milenyuma gelinirken dünya çapında ideolojik etki yapan iki filmden biridir.) https://www.youtube.com/watch?v=WrHdy_FGWLU
Gone Girl (Kayıp Kız) 2014
Robert Rodriguez (1968-)
Desperado 1995
Sin City (Günah Şehri) 2005 (Frank Miller ve Quintin Tarantino ile birlikte)
Anthony Minghella (1954-2008)
The English Patient (İngiliz Hasta) 1996 (Flashback (geriye dönüş) sahnelerinin hikaye içerisindeki stratejik konumlandırılmasıyla ön plana çıkan çok takdir görmüş bir diğer klasik anlatı filmidir.)
Cold Mountain (Soğuk Dağ) 2003
Curtis Hanson (1945-2016)
L. A. Confidential (Los Angeles Sırları)1997
Wachowski Kardeşler (Larry/Lana - Andy/Lilly) (1965- / 1967-)
The Matrix (Matrix) 1999 (Matrix popüler sinemanın en çok analiz edilen ve entelektüel içeriğin klasik anlatıyla harmanlandığı pek çok farklı katmanla çalışan bir başyapıttır.) https://www.youtube.com/watch?v=YgJ5ZEn67tk / https://www.youtube.com/watch?v=T_9YdIOuDYI
Christopher Nolan (1970-)
Memento (Akıl Defteri) 2000 (Bağımsız) (Klasik anlatının geri dönüşlerle ve baştan sona paramparça bir anlatım tekniğiyle yerle bir edildiği akıl dolu bir filmdir.) https://www.youtube.com/watch?v=2zJ05C-H9OA
Batman Begins (Batman Başlıyor) 2005 (Nolan, süper kahraman filmlerini çizgi roman formatından çıkarıp hak ettiği karanlık ve ciddi atmosfere kavuşturmuştur.)
The Prestige (Prestij) 2006
The Dark Knight (Kara Şövalye) 2008 https://www.youtube.com/watch?v=xl2NZ0Bt7yQ / https://www.youtube.com/watch?v=SpITmWN9RW8
Inception (Başlangıç) 2010 https://www.youtube.com/watch?v=DBAmY1wmH0c
The Dark Knight Rises (Kara Şovalye Yükseliyor) 2012
Interstellar (Yıldızlararası) 2014 (Yakın gelecekte insanlığın kitlesel problemleri olması öngörülen kıtlık ve kuraklık üzerinden insanlığın bir çıkış yolu aramasını anlatan bir filmdir.) https://www.youtube.com/watch?v=A1I50t-SVNQ
Interstellar (Yıldızlararası) 2014
Oppenheimer 2023
Ron Howard (1954-)
A Beautiful Mind (Akıl Oyunları) 2001
Cinderella Man 2005
Rush (Zafere Hücum) 2013
Edward Zwick (1952-)
The Last Samurai (Son Samuray) 2003
Blood Diamond (Kanlı Elmas) 2006
Sofia Coppola (1971-)
Lost in Translation (Bir Konuşabilse) 2003
Marie-Antoinette 2006
Gore Verbinski (1964-)
Pirates of the Caribbean: The Curse of the Black Pearl (Karayip Korsanları: Siyah inci'nin Laneti) 2003
A Cure for Wellness (Yaşam Kürü) 2017
James Mangold (1963-)
Identity (Kimlik) 2003
Walk the Line (Sınırları Aşmak) 2005
Logan (Logan: Wolverine) 2017
Ford v Ferrari (Asfaltın Kralları) 2019
Marc Forster (1969-)
Finding Neverland (Düşler Ülkesi) 2004
Stay (Gitme) 2005
James McTeigue (1967-)
V for Vendetta (V - V for Vendetta) 2005 (Alternatif distopik bir gelecekte insanların ayaklanışını anlatan film ve sembolleri dünya çapında yayılmıştır.) https://www.youtube.com/watch?v=8vGEkWLRX98
Zack Snyder (1966-)
300 (300 Spartalı) 2006
Zack Snyder's Justice League (Adalet Birliği -Zack Snyder) 2021
Wes Anderson (1969-)
The Grand Budapest Hotel (Büyük Budapeşte Oteli) 2014
Denis Villeneuve (1967-)
Incendies (İçimdeki Yangın) 2010
Blade Runner 2049 (Blade Runner 2049: Bıçak Sırtı) 2017
Dune: Part One (Dune: Çöl Gezegeni) 2021
Dune: Part Two (Dune: Çöl Gezegeni Bölüm İki) 2023
Anthony Russo / Joe Russo (1970- / 1971-)
Avengers: Infinity War (Avengers: Sonsuzluk Savaşı) 2018
Avengers: Endgame 2019
Todd Phillips (1970)
Joker 2019 https://www.youtube.com/watch?v=WVC1KC4Lauc
Bağımsız Amerikan Sineması 1980-
David Lynch (1946-)
Karanlık filmlerindeki dünya dışı atmosferiyle Lynch, insan bilinci ve düşler üzerine filmler yapmıştır.
The Elephant Man (Fil Adam) 1980
The Straight Story (Straight'in Hikayesi) 1999
Mulholland Drive (Mulholland Çıkmazı) 2001 https://www.youtube.com/watch?v=z29T1aJjk7s
Jim Jarmusch (1953-)
Amerika’nın Hollywood filmlerinde pek görülmeyen küçük kasabalarındaki, sıradan insanların minimal hikayelerini anlatır.
Stranger Than Paradise (Cennetten de Garip) 1984 https://www.youtube.com/watch?v=DOKcYbRWNgE
Dead Man (Ölü Adam) 1995
Broken Flowers (Kırık Çiçekler) 2005
Paterson 2016 https://www.youtube.com/watch?v=2v_ASlCpJkc
Rob Reiner (1947-)
Stand by Me (Benimle Kal) 1986
The Princess Bride (Prenses Gelin) 1987
Oliver Stone (1946-)
Platoon (Müfreze) 1986
JFK (JFK - Kapanmayan Dosya) 1991
David Cronenberg (1943-)
The Fly (Sinek) 1986
eXistenZ (Varoluş) 1999
Spike Lee (1957-)
Do the Right Thing (Doğruyu Seç) 1989
Malcolm X 1992 (Afro-Amerikan tarihinin en önemli kültür ikonlarından Malcolm-X’in biyografisidir ve çok ses getirmiştir.) https://www.youtube.com/watch?v=QoI_7zJ9bCc
25th Hour (25. Saat) 2002
Tim Burton (1958-)
Edward Scissorhands (Makas Eller) 1990 https://www.youtube.com/watch?v=xKoKi73wAqY
Ed Wood 1994
Big Fish (Büyük Balık) 2003
Kevin Costner (1955-)
Dances with Wolves (Kurtlarla Dans) 1990 (Bir film türü olarak western’i değiştiren, Costner’ın Amerikan tarihindeki haksızlıklarla yüzleştiği yalnızlık temalı mistik bir kovboy filmidir.) https://www.youtube.com/watch?v=4PpX4PU-EQ8
Jonathan Demme (1944-2017)
Quintin Tarantino (1963-)
Reservoir Dogs (Rezervuar Köpekleri) 1992 https://www.youtube.com/watch?v=xC5LVAK_eJA
Pulp Fiction (Ucuz Roman) 1994 (Abartılı şiddetin komedi unsurlarıyla harmanlandığı ironik filmler çeken Tarantino, bir film türü olarak suç filmlerinin gidişatını değiştirmiştir.) https://www.youtube.com/watch?v=MNy5tzNXJTA
Kill Bill: Volume 1 2003
Inglourious Basterds (Soysuzlar Çetesi) 2009 (Blockbuster)
Django Unchained (Zincirsiz) 2012 (Blockbuster)
The Hateful Eight (Nefret Dolu) 2015 (Blockbuster)
Alex Proyas (1963-)
The Crow (Ölümsüz Aşk) 1994
Dark City (Gizemli Şehir) 1998
Mike Figgis (1948-)
Leaving Las Vegas (Elveda Las Vegas) 1995
Bryan Singer (1965-)
The Usual Suspects (Olağan Şüpheliler) 1995
Mel Gibson (1956-)
Braveheart (Cesur Yürek) 1995 (İskoçların özgürlük mücadelesini anlatan filmdeki savaş sahnelerinin gerçekçiliği, savaş filmlerinin sinematografisini değiştirmiştir.) https://www.youtube.com/watch?v=1nbONX-AYNw
The Passion of the Christ (Tutku - Hz. İsa'nın Çilesi) 2004
Apocalypto (Apokalipto) 2006
Hacksaw Ridge (Savaş Vadisi) 2016
Richard Linklater (1960-)
Before Sunrise (Gün Doğmadan) 1995 https://www.youtube.com/watch?v=aG1D0Xm4N9I
Tape (Kaset) 2001
Waking Life (Hayata Uyanmak) 2001 https://www.youtube.com/watch?v=xX10vQEa56E
Boyhood (Çocukluk) 2014
Joel ve Ethan Coen (Biraderler) (1954- / 1957-)
Kuzey Amerika coğrafyasının güzellikleriyle bezenmiş şiddet hikayeleri anlatan Coen kardeşler, Bağımsız Amerikan sinemasının son dönem temsilcileridir.
Fargo 1996
The Big Lebowski (Büyük Lebowski) 1998 https://www.youtube.com/watch?v=_4ezPvzKe5M
No Country for Old Men (İhtiyarlara Yer Yok) 2007 https://www.youtube.com/watch?v=BqMdQBox15s
Burn After Reading (Aramızda Casus Var) 2008 (Blockbuster)
Andrew Niccol (1964-)
Gattaca 1997
Gus Van Sant (1952-)
Good Will Hunting (Can Dostum) 1997
Milk 2008
Tony Kaye (1952-)
American History X (Geçmişin Gölgesinde) 1998
Vincent Gallo (1961-)
Buffalo '66 1998
Daniel Myrick / Eduardo Sánchez (1963- / 1968-)
The Blair Witch Project (Blair Cadısı) 1999
M. Night Shyamalan (1970-)
Sakin havayı bir anda kabusa dönüştüren yapısıyla Shyamalan, Hitchcock’un izinden giden bir korku filmi ustasıdır.
The Sixth Sense (Altıncı His) 1999 https://www.youtube.com/watch?v=EOV1YzzyvYs
Unbreakable (Ölümsüz) 2000
The Village (Köy) 2004
Paul Thomas Anderson (1970-)
Magnolia (Manolya) 1999
There Will Be Blood (Kan Dökülecek) 2007
Sam Mendes (1965-)
American Beauty 1999
Revolutionary Road (Hayallerin Peşinde) 2008 (Blockbuster)
Darren Aranofsky (1969-)
Requiem for a Dream (Bir Rüya için Ağıt) 2000 (Aranofsky’nin makro planları ve hikayeyi öne plana çıkaran gerilim artırıcı montaj tekniği, kendisini diğer yönetmenlerden farklı kılan özelliklerindendir.) https://www.youtube.com/watch?v=7TBwFfjXd3s
The Fountain (Kaynak) 2006 https://www.youtube.com/watch?v=GXkc4RzcBbQ
The Wrestler (Şampiyon) 2008
Black Swan (Siyah Kuğu) 2010
Peter Jackson (1961-)
The Lord of The Rings: Fellowship Of The Ring (Yüzüklerin Efendisi: Yüzük Kardeşliği) 2001 (Fantastik edebiyatın en büyük eseri, Tolkien’in «Yüzüklerin Efendisi’nin» sinemaya uyarlanışı da ikiyüzaltmış milyon dolar ile gerçekleşmiştir.) https://www.youtube.com/watch?v=XKvo83WC0D8
The Lord of the Rings: The Two Towers (Yüzüklerin Efendisi: İki Kule) 2002
The Lord of the Rings: The Return of the King (Yüzüklerin Efendisi: Kralın Dönüşü) 2003
Richard Kelly (1975-)
Donnie Darko (Donnie Darko - Karanlık Yolculuk) 2001
Michel Gondry (1963-)
Eternal Sunshine of the Spotless Mind (Sil Baştan) 2004 https://www.youtube.com/watch?v=OoEQ547vF_Q
Brad Anderson (1964-)
The Machinist (Makinist) 2004
Sean Penn (1960-)
Into the Wild 2007 https://www.youtube.com/watch?v=Qd8nNw5OHL4
Nicolas Winding Refn (1970-)
Drive (Sürücü) 2011
Spike Jonze (1969-)
Her (Aşk) 2013
Morten Tyldum (1967-)
The Imitation Game (Enigma) 2014
Damien Chazelle (1985-)
Whiplash 2014 https://www.youtube.com/watch?v=NY3CqjVkxy4
La La Land (Aşıklar Şehri) 2016 https://www.youtube.com/watch?v=HinxnAnHKIc
Matt Ross (1970-)
Captain Fantastic (Kaptan Fantastik) 2016
Kenneth Lonergan (1962-)
Manchester by the Sea (Yaşamın Kıyısında) 2016
Darius Marder (1974-)
The Sound of Metal (Metalin Sesi) 2020
Cunta Sonrası Arjantin Sineması 1985-1990
Luis Puenzo (1946-)
La historia oficial (Resmi Tarih - The Official Story) 1985
Son Dönem Yugoslav Sineması 1985-2000
Emir Kusturica (1954-)
Dom za vesanje (Çingeneler Zamanı - Time of the Gypsies) 1988 (Tamamı amatör oyunculardan oluşan kadrosuyla tamamen çingene diliyle çekilmiş olan ilk filmdir.) https://www.youtube.com/watch?v=Lte4ew1AVz0
Underground (Yeraltı) 1995
Crna macka, beli macor (Kara Kedi, Ak Kedi - Black Cat, White Cat) 1998
Yakın Dönem Polonya Sineması 1985-
Krzysztof Kieslowski (1941-1996)
Krótki film o milosci (Aşk Üzerine Bir Film - A Short Film About Love)1988 https://www.youtube.com/watch?v=6-iThEx_o8U
Krótki film o zabijaniu (Öldürme Üzerine Bir Film - A Short Film About Killing)1988
Trois couleurs: Bleu (Üç Renk: Mavi - Three Colors: Blue) 1993 https://www.youtube.com/watch?v=sLUiiH6iC78
Trois couleurs: Blanc (Üç Renk: Beyaz - Three Colors: White) 1994
Yakın Dönem İrlanda Sineması 1985-
Jim Sheridan (1949-)
My Left Foot (Sol Ayağım) 1989
In the Name of the Father (Babam İçin) 1993
Devrim Sonrası İran İkinci Yeni Dalgası 1990-
Abbas Kiarostami (1940-2016)
Khane-ye doust kodjast? (Arkadaşın Evi Nerede? - Where is the Friend's House?) 1987
Nema-ye Nazdik (Yakın Plan - Close-Up) 1990 (Yarı belgesel şeklinde çekilen film, kurguyla gerçeğin sınırlarını sorgulamıştır.)
Zire darakhatan zeyton (Zeytin Ağaçları Altında - Through the Olive Trees) 1994 https://www.youtube.com/watch?v=2zwFrW9FSEg
Bad ma ra khahad bord (Rüzgar Bizi Sürükleyecek - The Wind Will Carry Us) 1999
Cafer Penahi (1960-)
Taxi (Taksi Tahran) 2015
Majid Majidi (1959-)
Majidi, gariban insanların hikayelerini iyi insanlar için anlatan ve filmlerinde tasavvufi öğeler kullanan İran’ın en önemli yönetmenlerindendir.
Bacheha-Ye aseman (Cennetin Çocukları - Children of Heaven) 1997 https://www.youtube.com/watch?v=Rn9T7W1L6jM
Baran 2001
Avaze gonjeshk-ha (Serçelerin Şarkısı - The Song of Sparrows) 2008 https://www.youtube.com/watch?v=dYTa1WJPkOo
Mohammad Rasoolollah (Hz. Muhammed: Allah'ın Elçisi -Muhammad: The Messenger of God) 2015
Bahman Ghobadi (1969-)
Zamani barayé masti asbha (Sarhoş Atlar Zamanı - A Time for Drunken Horses) 2000
Lakposhtha parvaz mikonand (Kaplumbağalar da Uçar - Turtles Can Fly) 2004 https://www.youtube.com/watch?v=aRCWEEYxtCo
Mohsen Makhmalbaf (1957-)
Safar e Ghandehar (Ayın Ardındaki Güneş: Kandahar - Kandahar) 2001 https://www.youtube.com/watch?v=cYRKrV8Epgc
Asghar Farhadi (1972-)
Gerçeğin bir kısmını seyirciden bilinçli olarak gizleyen yönetmen, sıradan insanların hayatlarındaki sıkıntıları, çaresizliği olağanüstü bir gerilimle ve doğallıkla yansıtır.
Darbareye Elly (Elly Hakkında - About Elly) 2009
Jodaeiye Nader az Simin (Bir Ayrılık - A Seperation) 2011 https://www.youtube.com/watch?v=m0pn4Pf15Fk
Forushande (Satıcı - The Salesman) 2016
Yakın Dönem Birleşik Krallık Sineması 1990-
Mike Leigh (1943-)
Secrets & Lies (Sırlar ve Yalanlar) 1996
Danny Boyle (1956-)
Trainspotting 1996
Sunshine (Gün Işığı) 2007
Slumdog Millionaire (Milyoner) 2008
Guy Ritchie (1968-)
Lock, Stock and Two Smoking Barrels (Ateşten Kalbe Akıldan Dumana) 1998
Snatch (Kapışma) 2000
Terry George (1952-)
Hotel Rwanda (Ruanda Oteli) 2004
Shane Meadows (1972-)
Dead Man's Shoes (Ölü Adamın Ayakkabıları) 2004
This is England (İşte İngiltere Bu) 2006
Edgar Wright (1974-)
Hot Fuzz (Sıkı Aynasızlar) 2007
Joe Wright (1972-)
Pride & Prejudice (Aşk ve Gurur) 2005
Atonement (Kefaret) 2007
Andrea Arnold (1962-)
Red Road 2006
Fish Tank 2009
Tom Hooper (1972-)
The King's Speech (Zoraki Kral) 2010
Steve McQueen (1969-)
Hunger (Açlık) 2008
12 Years a Slave (12 Yıllık Esaret) 2013
David Mackenzie (1966-)
Perfect Sense (Yeryüzündeki Son Aşk) 2011
Hell or High Water (İki Eli Kanda) 2016
Yeni Fransız Sineması 1990-
Jean-Pierre Jeunet (1953-)
Delicatessen (Şarküteri) 1991
Le fabuleux destin d'Amélie Poulain (Amelie) 2001 («Gerçek» dünyada sıradan bir insanın etrafında ancak fantastik öğelerle bezenmiş; haraketli bir anlatımın dış sesle bezendiği bir filmdir, geleceği etkilemiştir.) https://www.youtube.com/watch?v=LyzDuc46cDQ
Luc Besson (1959-)
Léon (Sevginin Gücü - Leon: The Professional) 1994 (İntikam sinemasının en önemli eserlerinden olan film Türk sinema severlerin de en sevdiği filmlerdendir.) https://www.youtube.com/watch?v=7ZtCWujEQRQ
The Fifth Element (Beşinci Element( 1997
Mathieu Kassovitz (1967-)
La haine (Protesto - Nefret) 1995
Tony Gatlif (1948-)
Aslen Romen olan Gatlif, müziğin, dansın ve en yüce duyguların yönetmenidir.
Gadjo Dilo (Çılgın Yabancı - The Crazy Stranger) 1997
Christophe Barratier (1963-)
Les choristes (Koro - The Chorus) 2004
Julian Schnabel (1951-)
Le scaphandre et le papillon (Kelebek ve Dalgıç - The Diving Bell and the Butterfly) 2007
Jacques Audiard (1952-)
Un prophète (Yeraltı Peygamberi - A Prophet) 2009
Olivier Nakache / Éric Toledano (1973- / 1971-)
Intouchables (Can Dostum - The Intouchables) 2011
Florian Zeller (1979-)
The Father (Baba) 2020
Tayvan İkinci Yeni Dalgası 1990-
Edward Yang (1947-2007)
Gu ling jie shao nian sha ren shi jian (A Bright Summer Day) 1991
Yi yi 2000
Yeni Rus Sineması 1990-
Nikita Mikhalkov (1945-)
Utomlennye solntsem (Güneş Yanığı - Burnt by the Sun) 1994
Aleksandr Sokurov (1951-)
Russkiy kovcheg (Russian Ark) 2002 https://www.youtube.com/watch?v=Ft3CmiqclIY
Andrey Zvyagintsev (1964-)
Vozvrashchenie (Dönüş - The Return) 2003 https://www.youtube.com/watch?v=8FZAkAlAu_M
Nelyubov (Sevgisiz - Nelyubov) 2017
Yakın Dönem Macar Sineması 1990-
Béla Tarr (1955-)
Sátántangó (Şeytan Tangosu) 1994
Werckmeister harmóniák (Karanlık Armoniler - Werckmeister Harmonies) 2000
A torinói ló (Torino Atı - The Turin Horse) 2011
Dogma 95 1995-2005
1995’te Danimarkalı yönetmenler tarafından başlatılmış avangart film yapım akımıdır. Manifestolarıyla kendilerine efektlerden, oyunlardan arınmış saf bir sinema tecrübesi oluşturacak filmler çekmişlerdir. Gerçek mekan, doğal ses, doğal müzik kullanımına özen gösteren akım, Fransız yeni dalganın da bir anlamda devam niteliğini taşır.
Thomas Vinterberg (1969-)
Festen (Şölen - The Celebration) 1998 https://kultfilmler.com/the-celebration-solen/
Jagten (Onur Savaşı - The Hunt) 2012
Lars von Trier (1956-)
Dogville 2003
Postmodern Yunan Sineması 1995-
Theodoros Angelopoulos (1935-2012)
Mia aioniotita kai mia mera (Sonsuzluk ve Bir Gün - Eternity and a Day) 1998 https://www.youtube.com/watch?v=CzpVbIyq3H4
Trilogia: To livadi pou dakryzei (Ağlayan Çayır - The Weeping Meadow) 2004 (Angelopoulos’un bitiremediği üçlemesinin ilk filminde bir Yunan ailesinin dramı incelenir.)
Yorgos Lanthimos (1973-)
Dogtooth (Köpek Dişi) 2009
The Lobster (Istakoz) 2015 (Gelecekte bekar olmak yasaktır, 40 gün içerisinde evlenmezseniz bir hayvana dönüştürülürsünüz. Lanthimos yüzyılımızın en orijinal yönetmenlerindendir.) https://www.youtube.com/watch?v=HDZUm1yXj1c
Yeni Japon Sineması 1995-
Hirokazu Koreeda (1962-)
Maboroshi no hikari (Maborosi) 1995
Dare mo shiranai (Hiç kimse Fark etmiyor - Nobody Knows) 2004 https://www.youtube.com/watch?v=VIzY0TbdBxg
Aruitemo aruitemo (Bitmeyen Yürüyüş - Still Walking) 2008
Soshite chichi ni naru (Benim Babam, Benim Oğlum - Like Father Like Son) 2013 (Hastanede doğum sonrası aileleri karışan çocukların, karışıklığın büyüdüklerinde farkına varılmasıyla ilgili bu film Japon sinemasının son yıllardaki en önemli filmidir.) https://www.youtube.com/watch?v=8t5w-clQyBM
Manbiki kazoku (Arakçılar - Shoplifters) 2018
Takeshi Kitano (1947-)
Şiddetin doğasını Japon sinemasının minimal bakış açısı ile yorumlayan yönetmen, filmlerini yazmış, yönetmiş, çekmiş, kurgulamış ve baş rolünde oynamıştır. Yönetmen Kitano geçirdiği trafik kazasından sonra tavrını bir süre değiştirip insan doğası üzerine rengarenk filmler çekmiştir.
Kikujirô no natsu (Kikujiro) 1999
Zatôichi (The Blind Swordsman: Zatoichi) 2003
Kinji Fukasaku (1930-)
Batoru rowaiaru (Ölüm Oyunu - Battle Royale) 2000
Yoji Yamada (1931-)
Tasogare Seibei (Alacakaranlık Samurayı - The Twilight Samurai) 2002 https://www.youtube.com/watch?v=QJoPrQ2Da88
Yôjirô Takita (1955-)
Okuribito (Son Veda - Departures) 2008
İkinci Dalga / Alternatif Hong Kong Sineması 1995-
Kar wai Wong (1956-)
Chung Hing sam lam (Chungking Ekspresi - Chungking Express) 1994
Fa yeung nin wah (Aşk Zamanı - In the Mood for Love) 2000
2046 2004 (Hikayenin içindeki hikayeyi anlatan aşk filminde, gerçekle yazarın yazdıkları birbiriyle iç içe geçerek anlatılmıştır.) https://www.youtube.com/watch?v=mOVq9W0dnNM
Yeni İspanyol Sineması 1995-
Pedro Almadóvar (1949-)
Todo sobre mi madre (Annem Hakkında Her Şey - All About My Mother) 1999
Hable con ella (Konuş Onunla - Talk to Her) 2002 (Komadaki iki kadına bakan iki adamın arkadaşlığını konu eden film, geriye dönüşler kullanarak paralel iki hikayeyi birleştirmiştir.) https://www.youtube.com/watch?v=QdrKUFPWkAM
La piel que habito (İçinde Yaşadığım Deri - The Skin I Live in) 2011
Alejandro Amenábar (1972-)
Tesis (Tez - Thesis) 1996
The Others (Diğerleri) 2001
Oriol Paulo (1975-)
Contratiempo (Görünmeyen Misafir - The Invisible Guest) 2016
Yeni Meksika Sineması 2000-
Alejandro González Iñarritu (1963-)
Amores Perros (Paramparça Aşklar Köpekler) 2000 (Kendine has sinematografik üslubu ile seyirciyi olaylara şahit olan insanlar konumuna sokan Meksikalı yönetmenin dünya çapında üne kavuştuğu filmidir.) https://www.youtube.com/watch?v=LzXKQvdRZQU
21 Grams (21 Gram) 2003
Biutiful 2006 https://www.youtube.com/watch?v=vm-oHtuQQps
The Revenant (Diriliş) 2015
Alfonso Cuarón (1961-)
Gravity (Yerçekimi) 2013
Roma 2018
Guillermo del Toro (1964-)
El laberinto del fauno (Pan'ın Labirenti - Pan's Labyrinth) 2006 https://www.youtube.com/watch?v=xpwCx1UqtbY
The Shape of Water (Suyun Sesi) 2017
Yeni Jenerasyon Avusturya Sineması 2000-
Michael Haneke (1942-)
Kurtlar Zamanı, Ölümcül Oyunlar, Piyanist ve Aşk filmleriyle de bilinen Hanake, karakterlerini duygusuzca sunmasıyla bilinir.
La pianiste (Piyanist - The Piano Teacher) 2001
Caché (Saklı) 2005
Amour (Aşk) 2012 https://www.youtube.com/watch?v=zNS306qlnJY
Yakın Dönem İtalyan Sineması 2000-
Giuseppe Tornatore (1956-)
Nuovo Cinema Paradiso (Cennet Sineması - Cinema Paradiso) 1988 https://www.youtube.com/watch?v=haIzFNBR6PA
La leggenda del pianista sull'oceano (The Legend of 1900) 1998
Roberto Benigni (1952-)
La vita è bella (Hayat Güzeldir - Life is Beautiful) 1997 https://www.youtube.com/watch?v=FPLPubjVrpw
Gabriele Muccino (1967-)
The Pursuit of Happyness (Umudunu Kaybetme) 2006
Yeni Fransız Aşırılığı 2000-
Gaspar Noe (1963-)
Irréversible (Dönüş Yok) 2002 (97 dakikalık film yaklaşık yirmişer dakikalık tek planvari çekimlerden oluşur, çoğu ülkede gösterimine izin verilmemiştir.)
Yakın Dönem İsveç Sineması 2000-
Lukas Moodysson (1969-)
Lilya 4-Ever (Daima Lilya) 2002
Tomas Alfredson (1965-)
Låt den rätte komma in (Gir Kanıma - Let the Right One In) 2008
Güney Kore Rönesansı 2000-
Chan-Wook Park (1963-)
Güney Kore’nin yeni sinemacılarından Park, intikam üçlemesinin ikinci filmi olan İhtiyar Delikanlı ile dünya çapında dikkat çekmiştir.
Gongdong gyeongbi guyeok JSA (Birleşik Güvenlik Bölgesi - Joint Security Area JSA) 2000
Chinjeolhan geumjassi (İntikazm Meleği - Sympathy for Lady Vengeance) 2005
Jae-young Kwak (2001-)
Yeopgijeogin geunyeo (Hırçın Sevgilim - My Sassy Girl) 2001
Hae-sung Song (1964-)
Failan 2001
Kim-ki Duk (1960-2020)
Bom yeoreum gaeul gyeoul geurigo bom (İlkbahar, Yaz, Sonbahar, Kış ve İlkbahar - Spring, Summer, Fall, Winter... and Spring) 2003
Bin-jip (Boş Ev - 3-Iron) 2004 (Daha çok ülkesinin dışında tanınan Duk’un bu filminde neredeyse diyalog yoktur, görsellik ön plandadır.) https://www.youtube.com/watch?v=2sYRqPJNWmE
Shi gan (Zaman - Time) 2006
Joon-ho Bong (1969-)
Özellikle suç filmleriyle öne çıkan Güney Kore’li yönetmenler kendilerine has sanatsal bakış açılarını diğer türlere de yansıtmıştır.
Salinui chueok (Cinayet Günlüğü - Memories of Murder) 2003 https://www.youtube.com/watch?v=0n_HQwQU8ls
Madeo (Ana - Mother) 2009
Gisaengchung (Parazit - Parasite) 2019 https://www.youtube.com/watch?v=Xey1oYCWbV4
John H. Lee (1971-)
Nae meorisokui jiwoogae (A Moment to Remember) 2004
Jee-woon Kim (1964-)
Dalkomhan insaeng (Acı Tatlı Hayat - A Bittersweet Life) 2005 (Güney Kore bu dönemde intikam sinemasının en iyi örneklerinden bazılarını vermiştir.)
Ang-ma-reul bo-at-da (Şeytanı Gördüm - I Saw the Devil) 2010
Çağdaş Brezilya Sineması 2000-
Walter Salles (1956-)
Central do Brasil (Merkez İstasyonu - Central Station) 1998
Diarios de motocicleta (Motosiklet Günlüğü - The Motorcycle Diaries) 2004 (Che Guavera’nın günlüklerinden senaryolaştırılan filmde, Che’nin okulu bırakıp Güney Amerika’daki sosyal adaletsizliği gözlemlediği yıllar anlatılır.) https://www.youtube.com/watch?v=aO4G2cRvUjQ
Fernando Meirelles (1955-)
Cidade de Deus (Tanrı Kent - City of God) 2002 (Brezilya sinemasının en önemli örneklerinden olan film, çocuk suçluların müdahale edlemezliği üzerinedir.) https://www.youtube.com/watch?v=qlfRCxB3Ifk
The Constant Gardener (Arka Bahçe) 2005
Blindness (Körlük) 2008
Çağdaş Arjantin Sineması 2000-
Fabián Bielinsky (1959-2006)
Nueve Reinas (Nine Queens) 2000
El aura (The Aura) 2005
Juan José Campanella (1959-)
El secreto de sus ojos (Gözlerindeki Sır - The Secret in their Eyes) 2009 (Çözülememiş davaların yeniden peşine düşüldüğü bu Arjantin sineması filminin düşüşü normalden çok daha uzun sürdüğü için ilginç bir klasik anlatı örneğidir.) https://www.youtube.com/watch?v=4wcwY99wj8g / https://www.youtube.com/watch?v=PwIlnlJSZUw
Damián Szifron (1975-)
Relatos salvajes (Asabiyim Ben - Wild Tales) 2014
Yakın Dönem Alman Sineması 2000-
Oliver Hirschbiegel (1957-)
Florian Henckel von Donnersmarck (1973-)
Das Leben der Anderen (Başkalarının Hayatı - The Lives of Others) 2006
Romanya Yeni Dalgası 2005-
Cristian Mungiu (1968-)
4 luni, 3 saptamâni si 2 zile (4 ay, 3 hafta, 2 gün - 4 Months, 3 Weeks and 2 Days) 2007
Cristi Puiu (1967-)
Moartea domnului Lãzãrescu (The Death of Mr. Lazarescu) 2005
Bağımsız Hint Sineması 2010-
Ritesh Batra (1979-)
The Lunchbox (Sefer Tası) 2013 (Olağanüstü sade anlatımı ile Hint sinemacılarının sadece Bollywood filmlerinden ibaret olmadığının önemli bir kanıtıdır.) https://www.youtube.com/watch?v=2QBDW9OkKog
Yakın Dönem Avustralya Sineması 2010-
George Miller (1945-)
Mad Max - Fury Road (Çılgın Max: Öfkeli Yollar) 2015
Yakın Dönem Lübnan Sineması 2010-
Nadine Labaki (1974-)